Verslag Gitaristen-dag TubeSociety 2023
TubeSociety heeft aardig wat gitaristen, maar hun fraaie vakgebied sneeuwt ietsje onder in het TS-High-End geweld. Geen nood, dan organiseren we een TS-gitaristen-dag op 6-mei-2023 met een fikse voorraad gitaren en versterkers en effecten en ….. Zie in onderstaande tabel wat allemaal werd meegenomen.
0-TS-2023-GIT-planning
We wilden aan alles aandacht besteden en daarom kreeg ieder ongeveer 20 minuten de tijd om zijn demo te doen. Bij het vergelijk van de versterkers gebruikten we geen effecten, zodat de pure versterkerklank kon worden beoordeeld.
Klasse-D versterkers
Deze rukken tegenwoordig fors op, samen met modeling effecten. De apparatuur is klein en ook nog eens goedkoop. De vraag was: hoe verhoudt klasse-D zich ten opzichte van echt buizengeluid?
Zie hieronder de Jan-Willem benadering: Kleine buisvormige speakers van TOOB. Jan-Willem zet ze verticaal omhoog stralend als hij in de bigband speelt, zodat alle muzikanten zijn geluid gelijkmatig en met dezelfde klank kunnen horen. Zie: https://www.toob.fi.
1-TOOB
Zijn versterker was van TC, zie https://www.bax-shop.nl/basgitaarversterker-head/tc-electronic-bam200-basgitaarversterker-head. Het geluidsbeeld was levendig en dynamisch en krachtig. Ongelooflijk wat je met een paar kg-spul kunt realiseren.
Max had zijn BluGuitar-Iridium effect-pedaal + ingebouwde klasse-D versterker meegenomen. Zie https://benelux.bluguitar.com/producten. Als luidspreker gebuikte hij een Harley Benton kast met 2 x 12” Celestion V30 speakers. Zie https://www.thomann.de/nl/harley_benton_g212_vintage.htm. Opnieuw een indrukwekkend geluid. Zie hieronder Max met de speciaal voor hem gebouwde gitaar met Bareknucle high-output pickups, zie: https://www.bareknucklepickups.co.uk.
2-Max
Menno liet zijn VDV-D170 gitaarcombo horen: 4 kg, 170 Watt klasse-D, 6”speaker, 21x21x23 cm. Het bijzondere hieraan is dat de dempingsfactor regelbaar is, van hoog (een mat geluid) naar laag (een omringend vol geluid). Mijn voorkeur gaat sterk uit naar de lage demping, dan integreert het geluid goed in de luisterruimte. Ook deze combo kan bloedluid en blijft zuiver. Is dat laatste een voordeel? Mijn oren worden niet meer gewaarschuwd dat het wel erg luid is ………
3-VDV-D170
Om nu de vraag te beantwoorden van klasse-D ten opzichte van buizen: Ik sta versteld van klasse-D mits de dempingsfactor redelijk laag wordt gekomen, want dan integreert het geluid in de ruimte. Buizenversterkers doen dat van nature. Ben je daar niet gevoelig voor, dan is klasse-D een volwaardig alternatief, en ook nog stukken lichter en goedkoper. Ik heb de tijd niet gehad om te onderzoeken of de versterkers van TC en Bluguitar ook een aangepaste dempingsfactor hebben, dus kan ik je niet vertellen of deze truc breder wordt toegepast.
SE- en PP- buizenversterkers-combo’s
De volgende foto laat de eigenbouw of gemodificeerde SE-versterkers van Jan-Willem zien. Tja ….. en dan gaat hij spelen en klinkt alles prachtig.
4-JW-amps
Rechts-voor staat een Fender SE-6V6 versterkertje, type 5F1, uitgevoerd met een enkele hoofdprint, eigendom van René Sinke. Zie het binnenwerk in onderstaande foto.
5-Fender-5F1-PCB
Voor een vriend bouwde Jan-Willem deze onlangs om naar hard-wired, zie de volgende foto. Zijn commentaar over deze ombouw: ‘de verschillen zijn extreem’! We konden dit niet beluisteren, maar het is maar dat je het weet.
6-Fender-5F1-HW
Leander had zijn Harley-Benton Mighty-5TH (EL84-SE, 5 Watt) meegenomen, nog niet omgebouwd naar hard-wired (dat komt volgens jaar wel, want de zolderwerkplaats is bijna klaar). Deze originele versie klinkt al prachtig, vooral als je er een 12” luidspreker aan koppelt, of de 2 x Celestion-V30 speakers die Max had meegenomen.
7-HB-M5th
Ik heb deze versterker (heel veel ‘waar’ voor je geld) eerder uitgebreid besproken. Zie bij TubeSociety het project TubeSociety-2021 en vindt aldaar ook de bijlages met de schema’s van de originele- en Menno-versie plus mijn verhaal over het belang van ‘ruimtelijk geluid’.
Huib had zijn zelfbouw PP-amps meegenomen; zie opnieuw het TubeSociety-2021-project. Een staaltje van versterker- en houtbewerkings-kunst. Prachtig. Ook had hij een Fenderversterker mee, opnieuw met 6L6 eindbuizen EN een Gibson 20 Watt versterker met 15” luidspreker met een prachtig diep vol open geluidsbeeld. Zie de foto waarop Diederik helemaal gelukkig is met de Gibson en Huib genietend op zijn bas.
8-Gibson-15inch-20W
Het vergelijk van deze drie versterkers is gefilmd: Leander test ze na elkaar. Hij speelt daarbij op een Squier-gitaar (€ 120,-) die hij zorgvuldig naar zijn hand heeft gezet. Hij vertelde daarover: “dan hoef ik me geen zorgen te maken als deze gitaar bij een optreden wordt gestolen”. Tja, dat is ook een opvatting.
9-Sqier-ST
Zie de volgende filmpjes voor een indruk:
10-Video_Fender
11-Video_Gibson
12-Video_Huib-S
Als laatste kwam de zelfbouw Fender-Tweed-Deluxe van Reyer aan de beurt. Mag ik het zo zeggen: “wat een prachtig indrukwekkend geluidsbeeld”. Reyer had hierover een nieuwe presentatie gemaakt (is al rondgestuurd binnen TS), waarin hij onder andere de vraag (van Diederik) beantwoordt welke luidsprekerbelasting optimaal is. Met als verrassende uitkomst dat een 4 Ohm speaker best wel op een 8 Ohm luidsprekeruitgang mag worden aangesloten, om zo de schermroosters van de eindbuizen niet te overbelasten. Dit heb ik tot nu toe nergens gelezen en ik vind zijn uitleg heel zinnig. Zie hieronder een foto van Reyers prachtige zelfbouw.
14-Fender-Tweed-Deluxe-Reyer
Modelling (‘modeling’-UK)
Vergeef me als ik de Engelse en Nederlandse schrijfwijze door elkaar heen haal, het scheelt maar een ‘l’-etje. Jan-Willem had een klein effectpedaaltje meegenomen, waarvan ik geen aantekeningen heb gemaakt, waarin hij modellen van versterkers en speakerkasten kon instellen. We hebben er even naar geluisterd, het klonk goed, maar voor echte goede zorgvuldige analyse kwamen we tijd tekort.
Hetzelfde bij Leon met zijn prijzige Fractalaudio met ongelooflijk veel instellingen. Zie uitgebreide informatie op www.fractalaudio.com/iii. We hebben kort naar vervormingen (oversturing) geluisterd, maar ook hier kwam ik tot de conclusie veel meer speeltijd nodig te hebben om tot een gedegen waardering of afkeur te komen.
Onze plannen waren groots, echter er was zoveel ………. Dat wordt dan weer een aparte studiedag.
Gitaren
Tot slot een paar opmerkingen over bijzondere gitaren (iedere gitaar is bijzonder). Ik heb een Fazley Classic Series Jazz-Master gitaar met 3 pick-ups en 3 elementschakelaars en een combinatie-schakelaar en volume- en toonregeling. Indertijd gekocht bij www.baxshop.nl, nu aldaar niet meer verkrijgbaar. ALLES is in die gitaar op de kop gegaan-vervangen-verbeterd-veranderd. De drie elementschakelaars zijn omgebouwd tot ‘resonantie’-schakelaars (whatever that may be) en toon plus volume zijn zeer grondig aangepakt, hals gevlakt, nieuwe brug en kam, enzovoort. Het plan was dat ik over mijn resonantie-toon-volume oplossingen een korte uitleg zou geven. Niks daarvan, tijd tekort. Dan maar later, want er zit een prachtige theorie plus Mathcad-berekening achter plus meetonderzoek plus …….. Ach ja.
Fanfret-gitaren: een uitkomst voor mensen zoals ik met een gebroken linker-pols, waardoor ik mijn hand niet goed om de hals kan buigen en akkoord-trucjes moet uithalen om bepaalde akkoorden toch te kunnen spelen. Voor mij is zo’n hals met scheef verlopende frets een uitkomst. Harley-Benton maakt ze voor een belachelijk lage prijs als je 7 of 8 snaren wilt, jammer genoeg niet voor 6 snaren. Zie de volgende link van de gitaar die Leon meenam: https://www.bax-shop.nl/elektrische-gitaren/strandberg-boden-standard-nx-6-tremolo-blue-headless-elektrische-gitaar-met-standard-gigbag?gclsrc=aw.ds&gclid=Cj0KCQjw98ujBhCgARIsAD7QeAg4yVN2yhwqVwRubW9HOPMTXLQCOLtdWb6h_8QHeUgL5m5d-q0q0lAaArIhEALw_wcB.
Zelfbouw: de gitaar van Max heb ik al genoemd. René nam zijn Stratocaster mee. Hopelijk een volgende keer meer.
Samenvattend:
Graag een vervolg. Het voldeed echt aan behoefte. Herinner me er volgend jaar aan, dan poog ik een nieuwe TS-gitaristendag te organiseren. Dank aan allen voor de grootse inbreng. En oh ja: natuurlijk hebben we een biertje gedronken en samengespeeld en ………
Menno van der Veen,
Hichtum: 2023-05-28
15-jammen